Amalgam, cıva ile herhangi bir metalin birleşiminden elde edilen alaşım olarak açıklanabilir. Demir, tantal, platin hariç hemen hemen tüm metaller cıva ile birleştiğinde amalgam oluşturabilir. Özellikle gümüş ve bakır metalleri ile cıva karışımı olan bu madde, diş hekimliğinde son derece önemlidir. Kısaca amalgam nedir sorusunun cevabı, diş hekimliğinde dolgu materyali olarak kullanılan bir maddedir, denilebilir.

Diş Dolgusu Nedir?

Diş dolgusu nedir sorusuna cevap olarak, çürüme, kırılma ya da çatlama sebebiyle madde kaybına uğrayan dişlerin restore edilmesi işlemidir, diyebiliriz. Diş doktoru, öncelikle dişteki çürüğü kaldırır ve bir kavite oluşturur. Bunun akabinde açılan kavite dolgu materyalleri ile doldurulur ve işlem tamamlanır. Diş dolgusu neden yapılır sorusunu da, çeşitli sebeplerden madde kaybına uğrayan dişlerin fonksiyonlarını yerine getirmesi hedeflenir, şeklinde açıklayabiliriz.

Dolgu Nasıl Yapılır?

Dolgu diş tedavisi için öncelikli olarak çürüğün veya kırığın sinire ulaşıp ulaşmadığını kontrol etmek gerekir. Eğer çürük veya kırık, henüz sinire ulaşmadıysa şanslısınız demektir. Bu diş dolgu ile kurtarılır anlamına gelecektir. Diş dolgusu nasıl yapılır sorusu günümüzde en çok merak edilen sorulardan bir tanesidir. Kısaca değinecek olursak, dolgu yapılacak dişin öncelikle çürüğü temizlenir. Hemen sonra tükürük ve dil izolasyonu sağlanarak doldurma işlemine geçilir. Bu işlemde açılan kavitenin dezenfeksiyonu yapılarak dişteki boşluk doldurulur ve diş görüntüsü verilir.

Amalgam Dolgu Nedir?

Amalgam dolgu nedir sorusuna, çok uzun yıllardır, diş çürüklerinin sebep olduğu boşlukları doldurmak amacıyla kullanılan bir materyallerdir ve halk arasında gümüş dolgu olarak bilinir, diyebiliriz. Amalgam dolgunun genellikle %50’si cıva, geri kalan kısmı da bileşenlerdir. Bu dolgu malzemesinin yaklaşık 150 yıldır aktif olarak kullanıldığı belirtilmektedir. Kolay şekil alması sebebiyle uygulama kolaylığı sağlayan amalgam dolgu aynı zamanda uzun süre dayanıklı ve ekonomiktir. Özellikle derin, sinire yakın çürüklere sahip dişlerin kurtarılmasında son derece etkili olan amalgam dolgunun en büyük dezavantajı metal renginde olmasıdır. Koyu gri renginde olması, ağızda estetik olmayan dolgu çeşidinin özellikle arka tarafta yer alan çiğneme dişi çürüklerinde kullanılması tavsiye edilir. Ayrıca cıva alerjeni hastaların amalgam dolguyu tercih etmemesi hayati önem taşır.

Amalgam Dolguda Kullanılan Cıva Zararlı Mıdır?

Cıva, çevrede doğal olarak bulunan bir materyal olması sebebiyle herkes bir şekilde hava, içme suyu, toprak veya gıda yoluyla cıvaya bir miktar da olsa maruz kalır. Bu sebeple, cıva ile amalgam yoluyla bir miktar temasta bulunmak, günlük diğer maruz kalma durumundan çok da farklı sayılmaz.

Çoğu maddede olduğu gibi, vücuttaki cıvadan kaynaklanan hasar, bünyeye giren miktara bağlıdır. Çok düşük miktarda cıva seviyesi herhangi bir yan etkiye sebep olmaz. Fakat daha ileri seviyelerde, cıvanın bazı olumsuz belirtilere sebep olduğu bilinmektedir. Amalgam dolgu aşındıkça, buhar şeklinde çok az miktarda cıva, ağız içerisine yayılabilir ve dil tarafından emilebilir.

Amalgamın ağız içinde bulunmasının tehlikeli olup olmadığını sorgulamak son derece mantıklıdır. Ancak, araştırmalarda amalgam dolguların endişe verecek bir yanı olmadığı kanısına varılmıştır. Çünkü emilen düşük miktarda cıva seviyesi herhangi bir olumsuz etki yaratmak için yeterli olmaz. Aslında araştırmalar, amalgam dolgulardan maruz kalınan cıva seviyesinin, bir çok insanın günlük yaşantısında veya tükettiği gıdalarda maruz kaldığı seviyeden daha az olduğunu kanıtlamıştır.

Amalgam Dolgunun Avantajları Nelerdir?

Amalgam dolgu, zararsız olmasının yanı sıra uzun süreli kullanım olanağı, dayanıklılığı ve uygun maliyeti sebebiyle tercih edilen bir dolgu çeşididir. Özellikle arka dişlerde çiğneme kuvvetlerine dayanabilme yeteneği sebebiyle yaygın bir şekilde kullanılır. Amalgam dolguların avantajları aşağıda belirtildiği gibidir;

• Uzun süre dayanıklılık,
• Daha uygun maliyet,
• Hızlı ve kolay uygulanabilirlik,
• Çiğneme dişlerinde etkili kullanım.

Amalgam Dolgunun Dezavantajları Nelerdir?

Amalgam dolgu, uzun yıllar sıkça tercih edilse bile son dönemde ortaya çıkan zararları sebebiyle artık çok fazla tercih edilmeyen bir dolgu çeşididir. İçerisinde, büyük ölçüde cıva elementi bulunması nedeniyle günümüzde mecbur kalmadıkça uygulanmaz denilebilir. Gümüş, bakır ve kalay gibi maddelerle bir araya getirilen amalgam dolgu, cıva diğer metal bileşenlerini bağlayarak dayanıklı bir dolgu malzemesi ortaya çıkar. Amalgam dolgunun dezavantajları aşağıdaki gibidir:

• Estetik olmayan bir görüntü(gümüş rengi),
• Sıcak ve soğuk hassasiyeti,
• İçerisinde bulunan cıva endişesi,
• Alerjik reaksiyonlar,
• Dişin çatlama riski.

Amalgam dolgu tercih edilirken bu dezavantajlar da mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Diş doktorunuz, ihtiyaçlarınıza ve tercihlerinize göre en uygun dolgu çeşidini belirlemek için size yardımcı olacaktır.

Amalgam Dolgu ve Kompozit Dolgu Arasındaki Farklar Nelerdir?

Geçmişte yaygın olarak amalgam dolgu tercih edilirdi ancak resin bazlı estetik materyaller üretilmeye başlandığından bu yana amalgam dolguların kullanımı oldukça azaldı diyebiliriz. Küçük kavitelerde kompozit dolgu kullanılması daha avantajlı sayılabilir. Buna sebep olarak dişin doğal yapısından çok az miktarda madde kaybetmesine sebep olmasını gösterebiliriz. Aksine daha derin çürüklerde amalgam dolgu tercih edilebilir. Buna sebep olarakta uygulama esnasında asit gibi tahrip edici madde kullanılmadığı ve sertleşirken ısı açığa çıkarmadığını belirtebiliriz.

Dolgularda tercih yaparken estetik, renk uyumu, biyolojik uygunluk, sıcak soğuk iletkenliği, dayanıklılık kuvveti, plak tutum oranı, sertleşirken meydana gelebilecek büzülmenin minimum olması, kolay uygulanması ve işlenmesi göz önünde bulundurulur. Dolgu materyalleri diş ve çevre dokularla uyumlu olmalıdır. Diş etini ve dişin özünü (pulpasını) tahrip etmemelidir. Anti alerjen olmalıdır. Bu sebeple amalgam mükemmele yakın bir dolgu çeşidi diyebiliriz. Sadece estetik açıdan düşündürür. Arka bölgelerdeki dişler için tercih edilebilir.

Amalgam Dolgu Dayanıklı Mıdır?

Amalgam dolguyu diğer dolgu türlerinden ayıran en önemli faktör uzun süre boyunca dayanıklılığını koruyabilmesidir. Sağlam bir materyal olan amalgam dolgu, ortalama 10-15 sene dayanabilir. Tabii dayanıklılığın korunmasında ağız ve diş bakımının doğru ve düzenli yapılması, gerekli ağız hijyeninin sağlanması ve amalgam dolgunun bulunduğu diş bölgesi önemli rol oynar. Örneğin aşınmanın yüksek seviyede olduğu azı dişlerinde amalgam dolgunun ömrü bir miktar kısalabilir. Ancak son zamanlarda amalgam dolgu kullanımı oldukça azalmıştır. Rengi sebebiyle dişte çürük görünümü yaratan amalgam dolgu estetik endişe sebebiyle pek tercih edilmez, onun yerine daha estetik bir görüntüye sahip kompozit dolgular tercih edilir.

Amalgam Dolguyu Değiştirmek Gerekir Mi?

Amalgam içerisinde bulunan cıvanın sağlık üzerindeki yan etkileri, amalgam dolgu kullananların aklında soru işaretleri oluşturabilir. Yemek yerken yanlışlıkla amalgam dolgu yutmak gibi başlıklara dair yayınlar hastaları korkutabilir ve bunlar doğrultusunda amalgam dolgusunu söktürmek isteyenler olabilir. Fakat amalgam dolguda çok düşük dozlarda cıva kullanıldığı için dolgunun nispeten daha güvenli olduğu söylenebilir.

Amalgamdaki cıva, çiğneme sırasında buharlaşıp solunumla birlikte vücuda girebilir ancak bu miktar mikro seviyededir. Amalgam dolgu üzerinde dünyada binlerce araştırma ve çalışma yapılmıştır. Tarafsız bir bakış açısına sahip olan Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi, 6 yaşından büyükler ve yetişkin hastalar için amalgam dolgu kullanımını güvenli olarak kabul etmiştir. Amerikan Gına ve İlaç Dairesi, amalgam dolguya sahip kişiler üzerinde yaptığı araştırmalarla, bu kişilerin vücutlarındaki cıva seviyelerinin sağlığa zararlı boyutlarda olmadığını kanıtlamıştır. Ayrıca amalgam dolgu sökülmesi oldukça zor bir işlemdir ve bu işlem dolguyu taşıyan dişe ve komşu dişlere zarar verebilir. Eğer amalgam dolgunuzda bir sorun yoksa, dolgu alerjik bir reaksiyona sebep olmuyor ve dişinizde ağrı yaratmıyorsa tehlikeli olabileceği endişesiyle dolguyu söktürmeniz çok da iyi bir fikir değildir.

Amalgam Dolgu Zararları Nelerdir?

Amalgam dolgu dayanıklılık açısından etkili olsa da son yıllarda, içerisinde bulunan civanın verdiği zarar sebebiyle daha seyrek kullanılmaya başlanmıştır. Bunun sebebi içeriğinin büyük bölümünü cıva elementinin oluşturmasıdır. Dolguda yer alan diğer materyaller ise gümüş, bakır ve kalaydır.

Cıva oda sıcaklığında sıvı formda olan bir materyaldir. Dolgu işleminde kullanılan diğer metalleri birbirine bağlar. Bu sayede sağlam bir dolgu maddesi ortaya çıkartır. Ancak yapılan araştırmalar; dolgu içinde de olsa cıvanın insan sağlığına olumsuz etkileri olduğunu ortaya çıkarmıştır. Zararlı etkiye sahip olan cıva iç organlara yayılır, kalp, karaciğer, akciğer ve böbreklere, sinir sistemine ve bağışıklık sistemine olumsuz etki verebilir. Ayrıca amalgam dolgu sebebiyle cıva alerjeni olanlarda, cıva zehirlenmesi de görülebilmektedir. Tabii, yukarıda belirttiğimiz gibi bu durumun aksini iddia eden araştırmalar da vardır.